مثبتاندیشی را بهتر بشناسیم
۱. تعریفی علمی مثبت اندیشی
– مثبت اندیشی را میتوان به عنوان یک فرآیند شناختی تعریف کرد که در آن فرد به جای تمرکز بر مشکلات و جنبههای منفی، به دنبال یافتن فرصتها و راهحلهاست. این نگرش با خوشبینی (Optimism) و انعطافپذیری روانی (Resilience) ارتباط تنگاتنگی دارد.
– از دیدگاه روانشناسی مثبتگرا (Positive Psychology)، مثبت اندیشی به معنای توجه به نقاط قوت، رشد شخصی و تجربههای مثبت است.
مثبتاندیشی، نوعی از مدیریت ذهن است که در آن شناخت و تفسیر و تعبیری از اتفاقات و امور حاصل شود که به واسطه آن، جنبههای مثبت مورد توجه و دقت قرار میگیرند. به بیان سادهتر ذهن به شیوهای مدیریت شود که توجه و تمرکز بر جنبههای مثبت اتفاقات باشد.
مثبتاندیشی توجه و تمرکز به راهحلها، فرصتها، تواناییها و استعدادهای افزاینده در برابر مسائل و مشکلات و است.
مثبتاندیشی به معنای تمرکز بر جنبههای مثبت زندگی، باور به تواناییهای خود و نگاه خوشبینانه به آینده است. این نگرش به فرد کمک میکند تا با چالشها بهصورت سازندهتر برخورد کند، استرس را کاهش دهد و احساس شادی و رضایت بیشتری داشته باشد. مثبتاندیشی به معنای نادیده گرفتن مشکلات نیست، بلکه به معنای یافتن فرصتها و راهحلها در میان دشواریهاست.
۲. انواع مثبت اندیشی
– مثبت اندیشی واقعبینانه: فرد در عین حال که به جنبههای مثبت توجه میکند، واقعیتها را نیز نادیده نمیگیرد.
– خوشبینی گرایشی: فرد به طور طبیعی تمایل به دیدن جنبههای مثبت دارد.
– خوشبینی دفاعی: فرد با تمرکز بر جنبههای مثبت، از خود در برابر استرس و اضطراب محافظت میکند.
۳. تأثیر مثبت اندیشی بر سلامت
تاثیرات مثبتاندیشی از دیرباز مورد توجه اهل فکر و اندیشه بوده بهطوری که اندیشمند بزرگ اعصار، مولانا آدمی را سراسر ساخته شده از فکر و اندیشه میداند.
ای برادر تو همه اندیشهای مابقی خود استخوان و ریشهای
– سلامت جسمی: مطالعات نشان میدهند که مثبت اندیشی باعث کاهش فشار خون، تقویت سیستم ایمنی و کاهش خطر بیماریهای قلبی میشود.
– سلامت روانی: مثبت اندیشی با کاهش علائم افسردگی، اضطراب و استرس همراه است. همچنین، افراد مثبتاندیش سطح بالاتری از رضایت از زندگی را تجربه میکنند.
۴. ارتباط مثبت اندیشی با سایر مفاهیم
- هوش هیجانی: افراد مثبتاندیش معمولاً هوش هیجانی بالاتری دارند، زیرا توانایی مدیریت احساسات و ایجاد روابط مثبت را دارند.
- موفقیت: مثبت اندیشی باعث افزایش انگیزه، خلاقیت و پشتکار میشود که همگی از عوامل کلیدی موفقیت هستند.
– معنویت: مثبت اندیشی میتواند با معنویت و حس هدفمندی عمیق و روحانی در زندگی ارتباط داشته باشد، زیرا به فرد کمک میکند تا در مواجهه با چالشها، معنای عمیقتری پیدا کند.
۵. موانع مثبت اندیشی و راهکارهای مقابله
– افکار منفی خودکار:
این افکار اغلب ناخودآگاه هستند و میتوانند مانع مثبت اندیشی شوند. راهکارهایی مانند شناسایی الگوهای فکری منفی و جایگزینی آنها با افکار مثبت مفید هستند.
یکی از مهمترین راههای شناخت خود، شناخت افکار و الگوهای فکری است
– واقعبینی: مثبت اندیشی به معنای نادیده گرفتن مشکلات نیست، بلکه به معنای رویکردی فعالانه و امیدوارانه برای حل آنهاست.
– حمایت اجتماعی: داشتن شبکهای از دوستان و خانوادهای که از فرد حمایت میکنند، میتواند به تقویت مثبت اندیشی کمک کند.
۶. تکنیکهای عملی برای تقویت مثبت اندیشی
– مدیتیشن و ذهنآگاهی:
تمرینات مراقبه و مدیتیشن و تمرینات ذهنآگاهی به فرد کمک میکنند تا در لحظه حال زندگی کند و از افکار منفی فاصله بگیرد.
– ژورنالنویسی:
نوشتن روزانه درباره اتفاقات مثبت و چیزهایی که فرد بابت آنها سپاسگزار است، میتواند به تقویت مثبت اندیشی کمک کند. نمونه آن را در کتاب «معجزه شکرگزاری» اثر «راندابرن» دید.
– تغییر گفتار درونی:
جایگزینی جملات منفی مانند «من نمیتوانم» با جملات مثبت مانند «من تلاش خود را میکنم» میتواند تأثیر زیادی داشته باشد. علاوه بر این در نوشتههای دیگر نیز به این موضوع خواهیم پرداخت.
– تعیین اهداف مثبت:
داشتن اهداف واقعبینانه و مثبت به فرد انگیزه میدهد و امیدواری را افزایش میدهد. مطالعات اخیر درباره افرادی که اهداف خود را مشخص کرده و مینویسند، از تاثیرگذاری هدفگذاری بر جنبههای روانی و عاطفی افراد حکایت دارد.
۷. مثالهای واقعی
– مطالعات علمی: اشاره به مطالعاتی که نشان میدهند افراد مثبتاندیش عمر طولانیتر و کیفیت زندگی بهتری دارند. مثلاً، مطالعهای در دانشگاه هاروارد نشان داد که افراد خوشبین ۵۰٪ کمتر در معرض خطر بیماریهای قلبی هستند.
– داستانهای الهامبخش: استفاده از داستانهای افرادی که با مثبت اندیشی بر مشکلات بزرگ غلبه کردهاند، میتواند تأثیرگذار باشد.
خواندن و شنیدن تلاشها و چالش ها و شکستهای افرادی که در نهایت به موفقیتهای بزرگی دست یافتهاند، به طور محسوسی در انگیزش و انرژی و امیدواری افراد اثرگذار است. یکی از منابع خوب برای مواجهه با داستان زندگی افراد موفق، کتابها و فیلمهای انگیزشی است که این روند با کتابهای «ناپلئون هیل» نویسنده و سخنران آمریکایی که با افراد موفق و سرشناس دوران خود همچون ادیسون و هنری فورد و … مصاحبه های زیادی داشته شروع شد.
"مثبت اندیشی، فراتر از یک نگرش خوشبینانه، یک سبک زندگی است که بر تمام ابعاد زندگی فرد تأثیر میگذارد. مطالعات نشان دادهاند که افراد مثبتاندیش، سیستم ایمنی قویتری دارند، کمتر دچار بیماریهای مزمن میشوند و عمر طولانیتری دارند. علاوه بر این، آنها روابط اجتماعی قویتری برقرار میکنند و در کار و زندگی موفقتر هستند. مثبت اندیشی، نه تنها به فرد کمک میکند تا با چالشهای زندگی بهتر کنار بیاید، بلکه به او انرژی و انگیزه میدهد تا به اهداف خود دست یابد. برای مثال، تحقیقات دانشگاه هاروارد نشان میدهد که افراد خوشبین ۵۰٪ کمتر در معرض خطر بیماریهای قلبی هستند و به طور کلی کیفیت زندگی بالاتری را تجربه میکنند."
برای آشنایی بیشتر با مثبتاندیشی میتوانید به این نوشته و این نوشته که حاوی نکات مهمی درباره مثبتاندیشی هستند، نیز سر بزنید و یا با ما در ارتباط باشید.
